Uredništvo Zbornika radova nastoji da obezbedi visok kvalitet radova koje objavljuje. Učešće recenzenata u ovom procesu je od velike važnosti i njihov rad stoga izuzetno cenimo.
Glavni urednik dodeljuje rukopis recenzentima koji se nalaze na listi recenzenata. Uz molbu za recenziju recenzentima se dostavlja Uputstvo za recenziju sa obrascem recenzije.
Uređivanje Zbornika radova obavlja se posredstvom elektronskog sistema za uređivanje i publikovanje časopisa Asistent (uputstvo za korišćenje programa dostupno je na posebnoj stranici).
U postupku recenziranja primenjuje se metod dvostrano anonimnog recenziranja radova. Autori ne znaju ko su recenzenti, a recenzenti ne znaju ko je autor. Svi članovi Uredništva dužni su da čuvaju anonimnost recenzije.
Recenzentu se određuje rok da se izjasni da li prihvata recenziju i rok u kome je potrebno da izradi recenziju.
Recenzenti su dužni da obaveste urednika ukoliko postoji sukob interesa kada je u pitanju recenziranje konkretnog rada.
Recenzenti treba da obaveste urednika ukoliko u radu zapaze bilo kakvo kršenje etičkog i naučnog kodeksa.
Radovi koji su poslati recenzentu smatraju se poverljivim. Recenzenti ne mogu da koriste neobjavljen materijal iz predatih radova za svoja istraživanja.
Recenzent sastavlja recenziju popunjavanjem obrasca recenzije ili u vidu teksta u kome se na jasan i nedvosmislen način odgovara na pitanja iz recenzentskog obrasca.
Od recenzenata se ne očekuje da rade lekturu i korekturu rada, ali je preporučljivo da navedu ako je potrebno da se rad lektoriše.
Na kraju recenzije treba da staji jasna preporuka Uredništvu za dalje postupanje sa recenziranim rukopisom. U zavisnosti od preporuke, recenzija može biti:
- Pozitivna (objaviti bez izmena)
- Uslovno pozitivna (objaviti uz prethodne izmene)
- Negativna (predložiti za objavljivanje negde drugde; rukopis nije za objavljivanje)
Za blagovremeno i kvalitetno urađenu recenziju recenzent ima pravo na naknadu, u skladu sa odlukom organa Pravnog fakulteta u Novom Sadu.
- Knjige se navode na sledeći način: ime i prezime autora (Petar Petrović), naziv knjige kurzivom (Pravo), mesto i godina izdanja – obično, bez zareza (Novi Sad 2014) i broj stranice (30 ili 30-32 ili 2 i 4). Samo prilikom prvog citiranja navodi se puno ime autora, a u kasnijem citiranju iste knjige navodi se prvo slovo imena sa tačkom i prezime autora ( Petrović).
Ukoliko se navodi i izdavač piše se obično, pre mesta izdanja (Petar Petrović, Pravo, Izdavački centar, Novi Sad 2014, 29-30). Navođenje izdavača nije obavezno.
Ukoliko se u navodu upućuje na fusnotu, posle broja strane piše se skraćenica „fn.“ (Petar Petrović, Pravo, Novi Sad 2014, 35, fn. 3).
Ukoliko je u knjizi naznačeno više mesta gde je izdata, navodi se jedno ili prva dva razdvojena crtom (Robert Robertson, Constitution in the World, Oxford – New York 2014, 25).
- Članci se navode na sledeći način: ime i prezime autora, naziv članka kurentom – obično sa navodnicama („Sudski postupak“), naziv časopisa kurzivom, broj, godina i broj strane (Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu 4/2013, 19). Samo prilikom prvog citiranja navodi se puno ime autora, a u kasnijem citiranju istog članka navodi se prvo slovo imena sa tačkom i prezime autora. Ukoliko je naziv časopisa dugačak, prilikom prvog citiranja u zagradi se piše skraćenica pod kojom će se časopis nadalje navoditi (Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu (Zbornik radova PFNS) 4/2013, 19).
- Radovi sa naučnih skupova se označavaju na sličan način: ime i prezime autora, naziv rada (saopštenja) – obično sa navodnicama, naziv naučnog skupa kurzivom, mesec i godina, ustanova, broj publikacije (ako ih je više), mesto održavanja naučnog skupa i broj strane (Dimitrije Bogdanović, „Krmčija Svetoga Cave“, Međunarodni naučni skup Cvemu Cava, istorija i predanje, decembar 1976, Srpska Akademija nauka i umetnosti, knjiga 7, Beograd, 91-99).
- Kada su dva ili tri autora knjige ili članka, razdvajaju se zarezom ( Petrović, Milan Popović, Dragan Ilić). Ukoliko je više od tri autora, navodi se prvo slovo imena sa tačkom i prezime prvog od njih, uz latiničnu skraćenicu za et alia u kurzivu (P. Petrović et al). Samo prilikom prvog citiranja navodi se puno ime autora.
- Kada se u radu citira samo jedan tekst određenog autora, kod ponovljenog citiranja tog teksta, posle prvog slova imena sa tačkom i prezimena autora, sledi samo broj strane ( Petrović, 53). Ukoliko se citira više radova istog autora, bilo knjiga ili članaka, a pošto je prvi put naziv svakog rada naveden u punom obliku, posle prvog slova imena sa tačkom i prezimena autora, stavlja se u zagradi godina izdanja knjige ili članka. Ukoliko iste godine autor ima više objavljenih radova koji se citiraju, uz godinu se dodaju latinična slova a, b, c, d, itd, posle čega sledi samo broj strane (P. Petrović (1995a), 6)
- Kada se citira tekst sa više strana koje su tačno određene, one se razdvajaju crticom ( Petrović, 53–67). Ukoliko se citira više strana koje se ne određuju tačno, posle broja koji označava prvu stranu navodi se „i dalje“ (P. Petrović (1995a), 53 i dalje).
- Ukoliko se u fusnoti citira ista strana iz iste knjige ili članka kao u prethodnoj, koristi se latinična skraćenica za ibidem u kurzivu, bez navođenja imena i prezimena autora (Ibid). Ukoliko se citira ista knjiga ili članak kao u prethodnoj fusnoti, ali na različitoj strani, koristi se latinična skraćenica za ibidem u kurzivu i broj strane, bez navođenja imena i prezimena autora (Ibid, 69).
- Kada se citira članak u zborniku radova na srpskom jeziku, posle naziva zbornika u zagradi se navode skraćenica za urednik (ur) i ime i prezime ili imena i prezimena urednika. Kada se citira članak iz zborniku radova na engleskom ili drugom stranom jeziku, posle naziva zbornika u kurzivu, u zagradi se navodi ime urednika i skraćenica za „editor“ (ed), a ako je više urednika stavlja se skraćenica za „editors“ (eds). pre njihovih imena. I za druge jezike stavljaju se odgovarajuće skraćenice za urednike, na primer u nemačkom „Hrsg.“. (Aleen Buchanan, „Liberalism and Group Rights“, Essays in Honour of Joel Feinberg (eds. Jules L. Coleman, A. Buchanan), Cambridge 1994, 1–15).
- Propisi se navode punim nazivom – obično, potom se kurzivom navodi glasilo u kome je propis objavljen, a posle zareza broj i godina objavljivanja, ponovo obično. Ukoliko se pomenuti zakon citira i kasnije, prilikom prvog pominjanja posle crte navodi se skraćenica pod kojom će se propis dalje pojavljivati (Zakon o obligacionim odnosima – ZOO, Službeni list SFRJ, br. 29/78 ili Zakon o izvršnom postupku – ZIP, Službeni glasnik RS, br. 125/04). Ukoliko je propis menjan i dopunjavan, navode se brojevi i godine objavljivanja izmena i dopuna (Zakon o osnovama sistema vaspitanja i obrazovanja, Službeni glasnik RS, br. 62/03, 64/03, 58/04 i 62/04).
- Član, stav i tačka propisa označavaju se skraćenicama čl. st. tač. (čl. 5, st. 2, tač. 3 ili čl. 5, 6, 9 i 10 ili čl. 4–12). Brojevi 10 i više pišu se arapski, a brojevi od nula do devet pišu se slovima. Datum se piše obično, kombinovano arapskim brojevima i slovima ( januar 2000. godine).
- Navođenje sudskih odluka, međunarodnih ugovora i drugih pravnih izvora treba da sadrži što potpunije podatke: vrsta i broj odluke (ugovora), datum kada je doneta, publikacija u kojoj je objavljena.
- Latinske i druge strane reči, internet adrese i sl. se pišu kurzivom, u originalu. Citiranje tekstova s interneta treba da sadrži naziv citiranog teksta, adresu internet stranice ispisanu kurzivom i datum pristupa internet strani (European Commission for Democracy through Law, Opinion on the Constitutions, http://www.venice.coe.int/webforms/events/, 24. maj 2013).
- Ime i prezime autora, knjige i članci navode se na originalnom jeziku i pismu (srpski jezik, ćiriličko ili latiničko pismo, strani jezik i pismo). Strana imena autora u delima navedenim u fusnotama navode se u originalu i u zagradi iza prezimena navodi se prezime transkribovano na srpski jezik, ćirilicom, onako kako se izgovara, na primer Charles-Louis de Secondat Montesquieu (Monteskje). Prilikom ponovnog navođenja autora i dela važe opisana pravila, bez ponavljanja transkribovanog prezimena. Kada se koristi prevod dela stranog autora navodi se i prevodilac u zagradi – obično (Šarl Monteskje, O duhu zakona I-II (prev. A. Mimica), Beograd 1989). U glavnom tekstu rada ime stranog autora na koga se autor poziva navodi se ćirilicom transkribovano, s tim da se prvi put navodi i prezime na originalnom jeziku i pismu, u zagradi kurzivom, na primer „…po mišljenju Žan-Žaka Rusoa (Rousseau)…“.
- Skraćenice: Za videti koristi se skraćenica „Vid.“, za uporediti se koristi skraćenica „Upor.“, a za navedeno prema (kad neki drugi autor navodi knjigu ili članak na koji se posredno pozivate) „Nav. prema“. Posle tih skraćenica navodi se knjiga ili članak po opisanim pravilima.
- Sve fusnote završavaju se tačkom. Iza svake skraćenice (et al., Ibid., ur.) stavlja se tačka.
- Antički izvori autora od kojih je sačuvana samo jedna knjiga: navodi se samo ime autora, broj knjige i poglavlja ( IV, 2 = Herodot, Istorija, četvrta knjiga, drugo izdanje. Thuc. II, 8 = Tukidit, Peloponeski rat, druga knjiga, 8 poglavlje, Liv. IV, 2, 8 = Tit Livije, Od osnivanja grada, četvrta knjiga, drugo poglavlje, osma rečenica.) Kada se koristi prevod dela obavezno se navodi i prevodilac (vid. tač. 13).
- Kada se koriste drugi antički autori navodi se ime autora – obično i naziv dela – kurziv, prema međunarodno prihvaćenim skraćenicama, broj knjige, poglavlja i eventualno rečenice (Ciceron, De legibus, I, 3,2 = Ciceron, O zakonima, prva knjiga, treće poglavlje, druga rečenica).
- Dela Platona i Aristotela navode se prema oznakama kakve su načinili aleksandrijski filozofi ( Leg. 632 A. = Platon, Zakoni, Aristot. Polit. 1288 a. = Aristotel, Politika).
- Kada se koriste pesnička i dramska dela u stihovima, navodi se broj stiha ( Od. vs. 56 (vs. skraćeno od versus – stih) = Homer, Odiseja, Arist. Eq. vs. 102. = Aristofan, Vitezovi). Kada se navodi domaći pesnik umesto vs. piše se stih ili st. (Njegoš, Gorski vijenac, st. 25).
- Poglavlja iz Biblije navode se prema međunarodno utvrđenim skraćenicama: Gen. (Genesis = Knjiga postanka), Exod. (Exodus = Knjiga izlaska), Matt. (Matteas = Jevanđelje po Mateju).
- Ukoliko je delo objavljeno u nekoj međunarodno priznatoj ediciji, obavezno navesti naziv edicije i ime priređivača (Dion, Roman History, LIII, 17, ed. E. Sagu, Loeb Classical Library, Cambridge Massachusetts – London England 1917, 234).
- Ukoliko su dela antičkih autora sačuvana u odlomcima, onda se navodi broj odlomka (fragmenta) i naziv zbirke u kojoj su ti odlomci sakupljeni (Ant. Fr. 40, Die Fragmente der Vorsokratiker, ed. W. Kranz, Berlin 1935).
- Najvažniji izvori rimskog prava: D. 1, l, 2 = Digesta, C. J. (ili C.) 3, 1, 4 = Justinijanov kodeks, Just. Inst. 4, 2 = Justinijanove institucije, Gaius, Inst. 2, 7 = Gajeve institucije, Nov. Just. 2, 4 = Justinijanove novele, C. Th. (ili Cod. Theod.) 2, 3, 2 = Teodosijev zakonik.
- Kada se navodi podatak iz zbirke izvora navodi se izvor tog podatka – obično sa navodnicima („Ugovor kralja Milutina sa Dubrovnikom od 1302. godine“), zatim izdavač (izdanje) – obično (izdanje Aleksandra Solovjeva), naziv dela u kurzivu (Odabrani spomenici srpskog prava), mesto, godina i strana (Beograd 1926, 48).
- Citiranje međunarodnih ugovora: U tekstu rada na srpskom jeziku navodi se pun naziv međunarodnog ugovora na srpskom jeziku. Ako je međunarodni ugovor ratifikovala Republika Srbija treba koristiti službeni prevod, odnosno naziv međunarodnog ugovora iz Službenog glasnika – Međunarodni ugovori RS (ili neke ranije publikacije). Ako ne postoji službeni prevod treba verno prevesti originalni naziv međunarodnog ugovora.U fusnoti koja ide uz naziv međunarodnog ugovora, treba navesti prvo srpski naziv, a zatim u zagradi naziv međunarodnog ugovora u originalu ako njegov naziv u originalu nije na srpskom jeziku. Originalni naziv ugovora može biti i na više jezika, ali se u tom slučaju preporučuje njegov naziv na engleskom jeziku jer je najčešće u upotrebi i najlakše se prepoznaje u međunarodnoj komunikaciji i u drugim izvorima. Sledi datum usvajanja teksta i datum stupanja međunarodnog ugovora na snagu. Ukoliko međunarodni ugovor nije stupio na snagu, ili više nije na snazi, to je potrebno navesti. Potom treba navesti zvaničnu publikaciju u kojoj je međunarodni ugovor objavljen. To je najčešće U.N.T.S. (United Nations Treaties Series) ali to nije jedina međunarodna zvanična publikacija, tako da je moguće da se međunarodni ugovor objavi u zvaničnoj publikaciji neke druge međunarodne organizacije u okviru koje je usvojen (na primer, Savet Evrope, Evropska unija itd.). U slučaju Evropske unije navodi se Službeni glasnik EU (Official Journal). Ako je Republika Srbija potvrdila međunarodni ugovor ili je na neki drugi način članica, to treba navesti u nastavku. Treba navesti i podatak da nije članica (da je potpisala, ali još nije potvrdila; da je otkazala ugovor i slično). Ako je ugovor ratifikovan treba navesti broj Službenog lista ili Službenog glasnika gde je međunarodni ugovor objavljen. Nije potrebno navoditi pun naziv zakona ili uredbe (na primer, nije potrebno navoditi Zakon o ratifikaciji Konvencije o zaštiti….. ili Uredba o ratifikaciji Bečke konvencije i slično) već samo broj i naziv publikacije jer je pun naziv međunarodnog ugovora već naveden na početku citata. Nije potrebno navoditi datum Službenog lista/glasnika.Ukoliko rad nije iz međunarodnopravne naučne oblasti, u zavisnosti od predmeta i konteksta moguće je izostaviti neki od elemenata citiranja međunarodnih ugovora koji nisu neophodni (publikacija u kojoj je ugovor objavljen, datum usvajanja teksta ili datum stupanja na snagu).Primeri citiranja međunarodnih ugovora:
- Međunarodna konvencija o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije (Convention on the Elimination of all forms of Racial Discrimination – CERD), usvojena 21. decembra 1965. godine, stupila na snagu 4. januara 1969. 660 U.N.T.S. 195. Republika Srbija je članica ove konvencije („Službeni list SFRJ“, broj 31/67).
- Međunarodna konvencija o zaštiti radnika migranata (International Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families – CMW), usvojena 18. decembra 1990. godine, stupila na snagu 1. jula 2003. godine, 2220 U.N.T.S 3. Srbija je potpisala ovu konvenciju 11. novembra 2004. godine, ali je nije ratifikovala.
- Evropska konvencija o imunitetu država (European Convention on State Immunity), usvojena 16. maja 1972, stupila na snagu 11. juna 1976. Savet Evrope, CETS No. 74. Republika Srbija nije članica ove konvencije.
- Citiranje međunarodnih sudskih odluka: Međunarodne sudske odluke se navode tako što se prvo u originalu navede pun naziv predmeta. Uobičajeno je da svaki sud odredi službeni naziv predmeta. Potom sledi ime suda i broj odluke, a ako sud već poznaje model citiranja odluka, ili odluku objavljuje u svojoj službenoj publikaciji u kojoj se nalazi i naziv sudske institucije onda nije potrebno posebno navoditi ime suda. Ukoliko neki sud zahteva navođenje i drugih podataka (broj predstavke i slično) navodi se i ovaj podatak pre informacije o odluci. Svi ovi podaci se navode na originalnom jeziku ako je on na jednom od sledećih stranih jezika – engleski, francuski, nemački, ruski, španski. Sledi prevod ovog citata na srpski i to u celini. Pošto nije pravilo da postoji službeni prevod sudskih odluka dovoljno je verno i u celini prevesti citat izvora na originalnom jeziku.Primeri citiranja međunarodnih sudskih odluka
- AES Corporation v. Argentine, ICSID Case No. ARB/02/17, Decision on Jurisdiction, 26 April 2005. ICSID, AES protiv Argentine, ARB/02/17, odluka o nadležnosti od 26. aprila 2005.
- Diplomatic and Consular Staff in Tehran (U. S. v. Iran), Judgment of 24 May 1980, ICJ Reports 1980. Diplomatsko i konzularno osoblje SAD u Teheranu (SAD protiv Irana), presuda Međunarodnog suda pravde od 24. maja 1980.
- Al-Jedda v. United Kingdom, European Court of Human Rights, App. no. 27021/08, Judgment of 7 July 2011. Al-Džeda protiv Ujedinjenog Kraljevstva, Evropski sud za ljudska prava, predstavka br. 27021/08, presuda od 7. jula 2011.
ETIČNOST PUBLIKOVANJA
| Nelegitimni radovi | Objavljen rad se može proglasiti nelegitimnim. Nelegitimnim radovima se smatraju radovi u kojima je došlo do povreda etičkih normi određenih razmera i oblika (plagiranje, fabrikovanje, falsifikovanje, manipulativno citiranje i sl.), što se utvrđuje primenom odgovarajućih procedura, metoda i kriterijuma izvedenih iz međunarodnih standarda i uputstava. Nelegitimni radovi se moraju ispraviti ili povući (opozvati). Prilikom razrešavanja etički spornih postupaka vodi se računa i o smernicama Komiteta za etiku publikovanja (Committee on Publication Ethics, COPE). |
| Postupak sa nelegitimnim radovima | Svaki pojedinac ili institucija u bilo kom trenutku može da prijavi glavnom uredniku saznanja o kršenju etičkih standarda i drugim nepravilnostima i da o tome dostavi verodostojne informacije i dokaze. Glavni urednik dostavlja prijavu autoru i daje mu prikladan rok da se izjasni o navodima iz prijave. Ako utvrdi da je došlo do nepravilnosti, glavni urednik može da odluči da se publikuje ispravka, eratum ili opoziv rada. Tom prilikom moguće je preduzeti i druge mere, poput objavljivanja saopštenja ili uvodnika o navedenom slučaju, zabraniti autoru objavljivanje radova u časopisu na određeni period, obavestiti afilijativnu organizaciju autora i dr. |
| Ispravka | Ispravka je zaseban tekst u kome autor rada iz različitih razloga unosi neophodne izmene u prethodno objavljeni (primarni) rad. Ispravka obuhvata:
|
| Eratum | Eratum je zaseban rad koji se od ispravke razlikuje samo po tome što ga objavljuje glavni urednik, a ne autor rada, pošto je za propust koji izmenu čini neophodnom odgovorna redakcija. U svemu ostalom eratum se ne razlikuje od ispravke. |
| Opoziv (retrakcija) | Opoziv ili retrakcija je akt kojim se neki prethodno objavljen rad proglašava nevažećim. Rad može da opozove sam autor, glavni urednik ili oboje, dogovorno. Opoziv je po pravilu rezultat naknadno utvrđenih metodoloških propusta, spornih nalaza ili povreda akademskih etičkih načela. Opoziv se prikazuje u sadržaju sveske i urednički klasifikuje kao opoziv (retrakcija). U elektronskoj matičnoj bazi punog teksta uspostavlja se dvosmerna veza (HTML link) između originalnog rada i opoziva. Originalni rad se i dalje čuva u neizmenjenom obliku, s tim da se vodenim žigom na PDF dokumentu na svakoj stranici označava da je članak opozvan. |
* Izvod iz Pravilnika o uređivanju i izdavanju časopisa Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu