Ceo tekst rada:
Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad
2023, vol. LVII, br. 3, str. 723-738
jezik rada: srpski
Originalni naučni rad
udk: 316:34
doi:10.5937/zrpfns57-46852
Autor:
Milivoje Lapčević
Univerzitet u Kragujevcu
Pravni fakultet
mlapcevic@jura.kg.ac.rs
ORCID ID: 0000-0001-5781-9218
Sažetak:
Smisao rada je utvrđivanje i razmatranje ideja Nikola Makijavelija o lјudskoj prirodi, kao i o njenom uticaju na karakteristike čitavog sistema društveno-političkog upravlјanja. Makijaveli je smatrao da se istorijski obrasci ponavlјaju ciklično kroz vreme., te je, stoga, istorijski metod dominantno primenjen u razmatranju hipoteza o negativnoj lјudskoj prirodi koja se posebno ispolјava u politici. Kako je temelј Makijavelijeve teorije sagledan kroz pesimističan pogled na osnove lјudske prirode, hronologijom se otkriva geneza razvoja ove ideje. Istraživanje se fokusira na nekoliko segmenata. Prvo se izlaže osnovna ideja i pretpostavka lјudske političke prirode u antici. Ideje antičkih mislilaca izlažu se kao uvodnik u misao Makijavelija. Detalјni prikaz razmatranja društvenog života kroz filozofsku misao Aristotela, prikazuje prve ideje i obrazloženja negativne prirode čoveka u politici. Kako je istorijski metod bio put shvatanja Makijavelija, konkretizovanje antičkih ideja prikazuje jasnije misaoni put antropološkog pesimizma. Vladalac, kao klјučno delo Makijavelija razmatra se uporednom analizom sa ostalom pisanom zaostavštinom. Nakon utvrđivanja misli Makijavelija, celokupna ideja antropološkog pesimizma dovodi se u vezu sa lјudskim pravima i hronologijom koja prati razvoj mehanizama zaštite ovog seta prava. Nove činjenice i razumevanje antropološkog pesimizma postavlјaju se kao mogućnost bolјem upoznavanju, ali i bolјem normiranju odnosa u okvirima funkcionisanja sistema političkog ali, u sve većoj meri, i ekonomskog upravlјanja u društvenoj zajednici.
Ključne reči:
antropološki pesimizam, antika, Makijaveli, politika, lјudska prava.