Ceo tekst rada:
Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad
2018, vol. LII, br. 3, str. 869–890
jezik rada: srpski
Originalni naučni rad
udk: 347.63:347.627.2
doi: 10.5937/zrpfns52-19591
Autori:
Dr Gordana Kovaček Stanić, redovni profesor
Univerzitet u Novom Sadu
Pravni fakultet u Novom Sadu
G.KovacekStanic@pf.uns.ac.rs
Dr Sandra Samardžić, asistent sa doktoratom
Univerzitet u Novom Sadu
Pravni fakultet u Novom Sadu
Sandra.Samardzic@pf.uns.ac.rs
Sažetak:
Rad se bazira na istraživanjima sudske prakse o kriterijumima za poveravanje deteta jednom roditelju na samostalno staranje koja su sprovedena pre 30 godina, pre 10 godina i u novije vreme. Istraživanja su sprovedena u sudovima u Novom Sadu i Subotici. Takođe, u radu je proučeno relevantno zakonodavstvo, počevši od zakona koji su važili pre II Svetskog rata do danas. Osnovni zaključci rada, koji su dobijeni upoređenjem rezultata ranijih istraživanja sa novijim, su da se deca mnogo češće poveravaju majkama na samostalno staranje, te da su kriterijumi za poveravanje slični. Najučestaliji kriterijum je sporazum roditelja, koji sud uglavnom bezrezervno prihvata, ne utvrđujući da li je sporazum u najboljem interesu deteta. Razlika postoji u pozivanju na kriterijum najbolji interes deteta, koji je dobio na značaju donošenjem Porodičnog zakona 2005. godine, jer ovaj Zakon prvi put eksplicitno reguliše najbolji interes deteta, kao pravni standard. Kada se posmatra želja deteta kao kriterijum, podaci pokazuju evoluciju sudske prakse koja ide u pozitivnom pravcu, jer se sve više uvažava želja deteta kao kriterijum za poveravanje. Kada se radi o kriterijumima za poveravanje deteta ocu, primećeno je da postoji razlika u starijem i novijem istraživanju, koja se ogleda u tome što je sud ranije pridavao veliki značaj pomoći koju je otac imao od svoje majke, dok je danas ta činjenica izgubila značaj. Utvrđivanje i uvažavanje želje deteta u mnogo većem broju slučajeva, te uočen stav suda o ravnopravnosti majke i oca kao roditelja, u smislu kriterijuma za poveravanje deteta jednom roditelju na samostalno staranje, smatramo pozitivnim pomakom i nadamo se da su to trendovi u kojima će sudska praksa ići i dalje u budućnosti.
Ključne reči:
sporazum roditelja, najbolji interes deteta, želja deteta, mišljenje organa starateljstva, sudska praksa, zakonodavstvo