Ceo tekst rada:
Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad
2016, vol. L, br. 4, str. 1295–1313
jezik rada: srpski
Originalni naučni rad
udk: 343.352“…/04“
doi: 10.5937/zrpfns50-12713
Autor:
Dr Nataša Deretić, docent
Univerzitet u Novom Sadu
Pravni fakultet u Novom Sadu
N.Deretic@pf.uns.ac.rs
Sažetak:
Na korupciju se oduvek gledalo kao na poseban vid bogaćenja, čiji je osnov zabranjen i nemoralan. Otuda bi se „politička korupcija“ mogla definisati i kao nemoral povlašćenog sloja ljudi; kao korišćenje političke moći u svrhu bogaćenja bez pravnog osnova. Nemoral povlašćenog sloja je koren svih zloupotreba koje se čine u društvu. U sticanju što većeg bogatstva, posebno su prednjačili oni koji su bili na vrhu piramide vlasti. Fenomen „političke korupcije“ poznaju sva društva, od najstarijih do savremenih. U drevnoj mesopotamijskoj civilizaciji, uzajamnost između smišljenog dara i tražene usluge bila je ustaljeni običaj. Taj fenomen srećemo i kod Perikla, koji je smatrao da bi političke korupcije bilo manje, ukoliko bi činovnici bili adekvatno nagrađeni, pa stoga uvodi naknadu za učestvovanje u državnim poslovima. Fenomen „političke korupcije“ srećemo i u Ciceronovom Rimu, gde je podmićivanje, kao vid bogaćenja, bilo formalo osuđivano, ali isto tako i raširena pojava.
I danas smo svedoci da postoje moćnici koji istrajavaju na kršenju ili izigravanju pravila koja diktira uređeno društvo: njihovo bogatstvo je oličeno u enormnom sticanju materijalnih stvari, ali i u sticanju bez osnova raznih privilegija, zvanja, napredovanja u službi. Upravo su oni ti koji su učinili da ne ostane mnogo od rimske sentence da je osnova svakog uređenog društva: „pošteno živeti, nikoga ne povrediti i svakom priznati (dati) ono što mu pripada“.
Ključne reči:
Politička moć, društvena kriza, kriza morala, zloupotreba ovlašćenja, uzajamnost darivanja.