Ceo tekst rada:
Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad
2015, vol. XLIX, br. 3, str. 945–961
jezik rada: srpski
Originalni naučni rad
udk: 347.26(497.11)
doi: 10.5937/zrpfns49-9529
Autor:
Dr Predrag Jovanović, redovni profesor
Univerzitet u Novom Sadu
Pravni fakultet u Novom Sadu
p.jovanovic@pf.uns.ac.rs
Sažetak:
Deoba stvarnih službenosti vrši se po različitim kriterijumima. Prema sadržini dele se na pozitivne i negativne. Prema prirodi poslužnog i povlasnog dobra stvarna službenost može biti kućna ili poljska. Prema tome, da li su praćene nekim spoljnim obeležjem ili ne, dele se na vidljive i nevidljive. Po načinu na koji se uspostalja službenosti se dele na trajne i povremene. Za službenosti kao ograničena stvarna prava ne važi numerus clausus stvarnih prava. One su zakonom samo načelno regulisane, a stranama u građanskopravnom odnosu je prepušteno da u zavisnosti od vrste nepokretnosti i njihovih potreba konstituišu nove službenosti. Zato su neke od stvarnih službenosti, koje tradicionalno postoje još od rimskog prava, danas potpuno iščezle, ili se u savremenim uslovima samo sporadično javljaju sa drugačijom sadržinom, dok su druge, sasvim nove, nastale kao posledica savremenog društvenog razvoja. Od izvora prava za vrste stvarnih službenosti korišćeni su: Srpski građanski zakonik, Austrijski građanski zakonik, Francuski građanski zakonik, Opšti imovinski zakonik za Crnu Goru, kao i kodifikacije stvarnog prava u državama nastalim na prostoru bivše SFRJ. Za Republiku Srbiju, korišćeni su: Zakon o osnovama svojinsko-pravnih odnosa, Nacrt Zakonika o svojini i drugim stvarnim pravima, i Nacrt Građanskog zakonika, koji se nalazi u fazi javne rasprave.
Ključne reči:
vrste stvarnih službenosti,pozitivne i negativne, kućne i poljske, vidljive i nevidljive, povremene i trajne.