Ceo tekst rada:
Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad
2014, vol. XLVIII, br. 3, str. 291–301
jezik rada: srpski
Originalni naučni rad
udk: 342.7:340.12
doi: 10.5937/zrpfns48-7138
Autor:
Dr Dragutin Avramović, docent
Univerzitet u Novom Sadu
Pravni fakultet u Novom Sadu
Sažetak:
Ljudska prava predstavljaju otvoren pravni i politički koncept
sa veoma širokom vrednosnom amplitudom. Akademske rasprave o
prirodi ljudskih prava započinju nakon Drugog svetskog rata, u periodu internacionalizacije
ljudskih prava, a svoj vrhunac dostižu u periodu nakon
Hladnog rata. U ovom radu se analiziraju i preispituju aktuelne teorije o
ljudskim pravima, od onih, koja ljudska tretiraju kao univerzalna, pa sve
do onih koja stoje na suprotnom polu i koja zagovaraju ideju potpune relativnosti
ljudskih prava. Autor stoji na stanovištu da je najprihvatljivije
srednje rešenje, pozicija umerenog relativizma, odnosno relativnog univerzalizma
ljudskih prava. Naime, u radu se ističe da samo uski krug osnovnih,
„suštinskih“ ljudskih prava oko kojih je postignut međukulturni konsenzus
mogu pretendovati na to da se tretiraju kao univerzalna. Van tog
uskog kruga ljudskih prava, postoji veliki broj ljudskih prava čije značenje
i interpretacija u velikoj meri zavise od konkretnog kulturnog konteksta.
Autor ističe da je u tim slučajevima nužno uvažavati relativistički diskurs i
da se rešenje jedino može tražiti u međukulturnom, međucivilizacijskom dijalogu,
u kome će nezapadnim vrednostima, isto kao i zapadnim biti posvećena
jednaka pažnja.
Ključne reči:
Ljudska prava; Univerzalnost ljudskih prava; Relativnost
ljudskih prava; Džek Doneli; Majkl Gudhart