Ceo tekst rada:
Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad
2000, vol. XXXIV-XXXV, br. 1-2-3, str. 9-23
jezik rada: srpski
Izvorni naučni rad
udk: nema
interdoi: 10.5937/zrpfns34-0001
Autor:
Dr Milijan Popović, redovni profesor
Univerzitet u Novom Sadu
Pravni fakultet u Novom Sadu
Sažetak:
Opšta teorija prava se prvobitno javila kao analitička teorija prava u Engleskoj tridesetih godina XIX veka sa njenim osnivačem Džonom Ostinom. Sa pojavom Kelzena i njegove čiste teorije prava, analitička teorija prava dobija gotovo savršenu logičku formu. Analitička teorija prava afirmiše opštu teoriju prava kao pravnu nauku i metod strukturalne analize kao glavni metod izučavanja i stvaranja opšte teorije prava. Kelzenov metodski postupak strukturalne analize pripada eksplikativnoj funkcionalnoj analizi (kao višem stupnju od deskriptivne analize). Doprinosi analitičke teorije prava, posebno Kelzenovi, su ogromni. Kelzen je na precizan način razgraničio teoriju prava, kao opštu pravnu nauku, od nauka i disciplina o pravu: sociologije prava, istorije prava, psihologije prava i filozofije prava. Pored toga, analitički model izdvojio je neke osnovne pravne pojmove nepoznate sintetičkim teorijama prava, kao što je posebno pojam uračunavanja. Od velikog je značaja i Kelzenovo shvatanje važenja pravnih normi i shvatanje pravnih normi kao depsihologiziranih zapovesti, a naročito njegovo dinamičko shvatanje prava, kao procesa samostvaranja prava, procesa u kojem je svaki pravni akt (izuzev akta izvršenja) u isto vreme i akt stvaranja i akt primene prava.
Ključne reči:
Formalna teorija prava, čista teorija prava, strukturalna analiza prava, osnovni pravni pojmovi, dinamičko shvatanje prava